Opinia prywatna (pozasądowa)
Dokumentem prywatnym (a jest nim opinia pozasądowa) jest każde pismo będące dokumentem, o ile nie jest ono dokumentem urzędowym. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 3.10.2000 roku (I CKN 804/98) sąd może wyrokować także w oparciu o treść dokumentów prywatnych.
Opinii prywatnej nie można pominąć, gdyż zawiera on informacje o dowodzie, który nie jest pozbawiony znaczenia dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy, tak stwierdził Sąd Najwyższy z wyroku 29.10.1990 roku (sygn. akt V KO 8/90).
Prywatne ekspertyzy opracowane na zlecenie stron, czy to w toku procesu, czy jeszcze przed jego wszczęciem, należy traktować w razie przyjęcia ich przez sąd orzekający, jako wyjaśnienia stanowiące poparcie z uwzględnieniem wiadomości specjalnych stanowisk stron (wyrok SN z dania 11.06.1974, sygn. akt II CR 260/74).
Dokonana przed wszczęciem postępowania sądowego i poza zabezpieczeniem dowodów ekspertyza może być istotną przesłanką zasądzenia odszkodowania. W takim wypadku koszt ekspertyzy stanowi szkodę ulegającą naprawieniu (wyrok SN z dnia 2.09.1975, sygn. akt I CR 505/75).
Odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego (uchwała SN z dnia 18.05.2004 roku, sygn. akt III CZP 24/04).