Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej zakładu ubezpieczeń – TUiR Warta S.A. Ubezpieczyciel zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego zwiększającego sumę gwarancyjną ubezpieczenia OC komunikacyjnego z 600.000,00 euro na 3.000.000,00 euro.

W dniu 18.12.2003 roku poszkodowana brała udział w wypadku samochodowym, w którym doznała poważnych obrażeń ciała, skutkujących trwałym uszczerbkiem na zdrowiu i utratą zdolności do samodzielnej egzystencji.

Po odmowie prowadzenia sprawy przez dwie renomowane kancelarie, sprawę podjęła firma TER Enterprises z Grupy Doradczej Prawno-Medycznej z Gdańska.

Wyrokiem z dnia 08.05.2012 roku Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził na rzecz poszkodowanej następujące kwoty: 500 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami, 217 452,51 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi, 7 500 zł miesięcznie tytułem renty z tytułu zwiększonych potrzeb za okres od dnia 13 listopada 2007 r. do dnia 31 marca 2011 r. i 10 700 zł miesięcznie z tego samego tytułu od dnia 01 kwietnia 2011 r., 1 800 zł miesięcznie tytułem renty z tytułu utraty zdolności do pracy zarobkowej wraz odsetkami w przypadku opóźnienia w zapłacie od dnia 01 kwietnia 2011 r. Sąd Apelacyjny, na skutek rozpoznania apelacji obu stron, zmienił wyrok Sądu Okręgowego w ten sposób, że podwyższył on zasądzoną kwotę z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę do kwoty 750 000 zł, obniżył zasądzoną kwotę z tytułu odszkodowania do kwoty 211 561,88 zł, obniżył zasądzoną kwotę renty z tytułu utraty zdolności do pracy zarobkowej do kwoty 1 600 zł, a także ustalił odpowiedzialność pozwanego za mogące ujawnić w przyszłości szkody, wynikające z wypadku.

Odpowiedzialność pozwanego względem powódki podlegała ograniczeniu wyznaczonemu wysokością sumy gwarancyjnej wynikającej z polisy sprawcy wypadku. Na dzień wypadku wynosiła ona 2 706 480,00 złotych (600.000,00 Euro x 4,5108 zł, tj. kurs euro z dnia 09.10.2003 roku).

Po zawarciu umowy ubezpieczenia OC – 09.10.2003 roku – i po zdarzeniu, z którego wynikła szkoda powódki (18.12.2003 roku), nastąpiła wielokrotna zmiana przepisów dotyczących wysokości sumy gwarancyjnej, by ostatecznie sumę tę ukształtować na wysokości 5.000.000,00 euro.

Na skutek realizacji świadczeń przez ubezpieczyciela, począwszy od 2015 roku, pozostałą do wykorzystania przez poszkodowaną sumą gwarancyjną w sprawie była kwota 581.388,12 złotych. W związku z tym poszkodowana wystąpiła do Sądu Okręgowego z żądaniem zmiany treści zobowiązania. Sąd Okręgowy oddalił powództwo, jednak na skutek apelacji poszkodowanej sąd II instancji podwyższył sumę gwarancyjną z 600.000,00 euro do 3.000.000,00 euro.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego poszkodowana mogła żądać zmiany wysokości sumy gwarancyjnej na podstawie art. 357¹ k.c. (klauzula rebus sic stantibus). Zgodnie z tym przepisem jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.

Od daty wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego objętego ochroną ubezpieczeniową nastąpiły znaczne zmiany w stanie prawnym – ponad ośmiokrotny wzrost sumy gwarancyjnej. Jej wysokość obecnie wynosi ponad pięć tysięcy przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń, podczas gdy wysokość sumy gwarancyjnej w 2003 roku wynosiła zaledwie ok. 1229 przeciętnych wynagrodzeń w gospodarce narodowej. Okoliczności te prowadzą do oceny, że nastąpiła nadzwyczajna zmiana okoliczności uzasadniająca podwyższenie sumy gwarancyjnej w stosunku prawnym łączącym strony w związku z zawartą umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego.

Źródło: TER Enterprises, www.ter.pl; www.gdpm.pl